Στην καθημερινότητά σας έχετε ακούσει σίγουρα όρους που περιγράφουν το malware χωρίς να το γνωρίζετε.
Ο όρος Malware (ή παλαιότερα badware) περιγράφει οποιοδήποτε πρόγραμμα ή κομμάτι κώδικα έχει σκοπό να κλέψει τα προσωπικά σας δεδομένα ή να προκαλέσει οποιαδήποτε άλλη ζημιά. Η λέξη είναι σύνθετη και διαμορφώνεται από το “malicius” (κακόβουλο) και “software” (λογισμικό), δηλαδή ένα κακόβουλο πρόγραμμα.
Γιατί υπάρχει το malware και που χρησιμεύει
Στις περισσότερες περιπτώσεις το κακόβουλο λογισμικό δημιουργείται για διαφημιστικούς λόγους από hackers, οι οποίοι μολύνουν τον υπολογιστή μας και προβάλλουν διαφημίσεις από συνεργαζόμενες εταιρίες με σκοπό το κέρδος.
Συχνά το malware δημιουργείται ώστε να αποκτήσει πόρους από τον υπολογιστή σας, με σκοπό το mining ή το farming. Ουσιαστικά, κάποιος άλλος χρησιμοποιεί τον υπολογιστή σας χωρίς να το γνωρίζετε και φτιάχνει κρυπτονομίσματα ή δημιουργεί μία “φάρμα” επεξεργασίας γραφικών, κυρίως για render σε video ή παιχνίδια.
Σε πολύ λίγες περιπτώσεις τα προγράμματα malware δημιουργούνται από hackers που θέλουν να αποκτήσουν φήμη στο dark web.
Τέλος σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις δημιουργούνται στοχευμένα για να βλάψουν συγκεκριμένους χρήστες ή υπολογιστές και να αποκτήσουν πρόσβαση σε αρχεία και ιστορικό αναζητήσεων.
Ποια είναι τα είδη malware που κυκλοφορούν
Υπάρχουν πολλές μέθοδοι να βλάψει κάποιος έναν υπολογιστή ή μια φορητή συσκευή. Για να μπορέσουν να αποτυπωθούν οι συχνότερες ενέργειες με τις οποίες επιτυγχάνεται μια επίθεση, δημιουργήθηκαν οι παρακάτω όροι που αποτελούν το malware:
- Virus (ιός): όπως και στην κανονική μας ζωή είναι ένα σύστημα αρχείων που μολύνει τα υγιή αρχεία του υπολογιστή σας
- Trojan Horse: βγαλμένο από τη μυθολογία, ο Δούρειος Ίππος είναι κομμάτια κώδικα ή αρχεία κρυμμένα μέσα σε υγιή και νόμιμα προγράμματα
- Ransomware: προγράμματα που κλειδώνουν τον υπολογιστή σας ή συγκεκριμένα προγράμματα που ζητούν “λύτρα” για να τα ξεκλειδώσουν
- Worms: χτυπάει κυρίως δίκτυα υπολογιστών. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα έχει την ιδιότητα να αναπαράγεται και να στέλνει αντίγραφα του εαυτού του σε άλλους υπολογιστές του δικτύου. Η διαφορά με έναν απλό ιό είναι η μεταδοτικότητα του σε άλλα pc
- Micro virus: ο ιός μακροεντολών δημιουργήθηκε για να χτυπάει μεγάλο σύνολο χρηστών που χρησιμοποιούν αρχεία document και κειμενογράφους. Μοιάζει με αρχείο εγγράφου όμως περιέχει μακροεντολές που “χτυπάνε” τον υπολογιστή σας
- Spyware: λογισμικό κατασκοπείας. Αυτό το πρόγραμμα παρακολουθεί τις αναζητήσεις, τα cookies, τις συνήθειές σας και οι δυνατότητές του φτάνουν μέχρι και την ζωντανή παρακολούθηση του χρήστη μέσω κάμερας ή μικροφώνου που είναι συνδεδεμένα στον υπολογιστή
Πως μπορεί ένας χρήστης να “κολλήσει” malware
Στη σύγχρονη εποχή το 99% των περιπτώσεων malware μεταδίδονται μέσα από το internet και πιο συγκεκριμένα από κακόβουλες ιστοσελίδες. Χρειάζεται μεγάλη προσοχή σε ποια websites "σερφάρετε" και ποια προγράμματα κατεβάζετε στον υπολογιστή σας.
Πως θα καταλάβω εάν έχω “κολλήσει” κάποιο malware
Συνήθως οι επιδόσεις του υπολογιστή μειώνονται σημαντικά χωρίς δική σας ευθύνη. Ανάλογα με τον τύπο του malware, μπορεί να βλέπετε περισσότερες και περίεργες-ενοχλητικές διαφημίσεις για παράνομες δραστηριότητες, κυρίως τζόγου και παιχνιδιών. Σε εμφανέστερες περιπτώσεις μπορεί να χάσετε αρχεία και δεδομένα, καθώς και την πρόσβαση στους προσωπικούς σας λογαριασμούς.
Πως μπορώ να προστατευτώ από ένα malware
Ο μοναδικός τρόπος άμεσης προστασίας από malware είναι να αγοράσετε ένα πρόγραμμα antivirus και antimalware, τα οποία θα είναι ρυθμισμένα σωστά και θα επιτηρούν συνεχώς τον υπολογιστή σας κατά την πλοήγηση σε ιστοσελίδες και προγράμματα.
Δημοφιλέστερα προγράμματα anti-malware:
- Malwarebytes
- Bitdefender, το βραβευμένο λογισμικό ως το πιο αποτελεσματικό τα τελευταία τρία χρόνια
- Norton AntiVirus, με ενσωμάτωση malware
- Kaspersky
- Trend Micro, ένα σχετικά καινούργιο λογισμικό με πολλές δυνατότητες
- Avira
- Avast, με μία ολοκληρωμένη και πολύ ισχυρή δωρεάν έκδοση
- ESET
- McAfee
- Panda
Παράλληλα, μπορείτε να προστατευτείτε από κακόβουλο λογισμικό μόνοι σας, εφαρμόζοντας τους παρακάτω κανόνες στην καθημερινότητά σας:
- Μην κατεβάζετε αρχεία και προγράμματα από άγνωστες πηγές
- Προσθέστε στο φυλλομετρητή σας ένα ad-block ώστε να βλέπετε λιγότερες διαφημίσεις κι έτσι να μειώσετε τις πιθανότητες εισόδου σε κακόβουλη ιστοσελίδα που διαφημίζεται ως αθώα
- Μην ανοίγετε μηνύματα spam από το e-mail σας και κυρίως μην κατεβάζετε επισυναπτόμενα αρχεία από άγνωστους αποστολείς
- Μην ανοίγετε αρχεία που σας στέλνουν οι φίλοι σας στα κοινωνικά δίκτυα εάν πρωτίστως δεν έχετε εξακριβώσει πως τα στείλανε οι ίδιοι και όχι κάποιο κακόβουλο λογισμικό που “χτύπησε” τον υπολογιστή τους ή το δίκτυό τους
Υποψιάζομαι πως έχω malware. Τι να κάνω;
Σε κάθε περίπτωση ένας αρχάριος χρήστης πρέπει να συμβουλευτεί έναν ειδικό ή κάποιον προγραμματιστή που η δουλειά του είναι να “καθαρίζει” μολυσμένους υπολογιστές. Εάν έχετε σημαντικά αρχεία στον υπολογιστή που υποψιάζεστε πως κάτι δεν πάει καλά, τότε σίγουρα ένας επαγγελματίας είναι η λύση για εσάς.